Lần này tôi nổi tiếng nhờ chương trình truyền hình thực tế. Chuyện này cần phải bắt đầu kể từ năm 2014, từ những tiếng cười của sinh viên xem vở kịch “Giông Tố". Tôi bị ảnh hưởng sâu sắc bởi hệ tư tưởng nghệ thuật của Nhà hát nhân dân Bắc Kinh. Tôi đứng trên sân khấu nghiêm túc diễn, tập dượt, tôi được các giáo sư dạy dỗ về nhân văn và văn nghệ. Tinh thần nghệ thuật nhân văn đã khắc ghi vào tận trong xương máu. Cái gọi là “Kịch lớn hơn trời", tôi luôn luôn một mực làm theo, một mực gìn giữ truyền thống này. Dù thị trường có thay đổi thế nào, tôi vẫn có thể trụ vững. Tôi có thể. Đã luôn như vậy nhiều năm rồi.
“Giông Tố" tạo ra những trận cười, tôi bắt đầu cảm thấy cần phải suy nghĩ lại về ngành công nghiệp này. Nếu chúng ta từ chối đi theo thị trường, liệu chúng ta có đúng không? Sự cố lần đó là điểm mấu chốt đối với tôi. Lúc đó tôi đã nghĩ, không nhất định là những sinh viên đã cười ồ lên đó sai, có lẽ là chúng ta sai?
Tôi từng nói rằng thời đại của chúng ta ngày càng trở nên tệ hơn, tiền bẩn lấn lướt tiền sạch. Khoảng nửa năm trước, tôi đã nghĩ lại, đây không hẳn là xuống dốc, có lẽ là một vòng tròn lớn, và có lẽ tôi sẽ quay trở lại lần nữa. Chúng ta thất bại ở một số lĩnh vực, nhưng chúng ta lại bắt kịp một số chỗ khác. Trong nhiều trường hợp, quá trình tiến bộ và giật lùi là song hành. Đây chính là thời đại.
Tôi sẵn sàng tham gia “Sự Ra Đời của Diễn Viên” vì chương trình cho phép chúng tôi lên tiếng về nghề nghiệp diễn viên, lấy lại danh dự cho “sự biểu diễn", thảo luận “thế nào là diễn xuất”. Điều này khiến tôi cảm động, vì vậy tôi sẵn sàng đứng trên sân khấu, chấp nhận mọi phê bình. Tôi cũng vô cùng hạnh phúc khi thầy Lưu Diệp, cô Đan Đan và cô Tử Di, còn có anh Tú Ba, đều là những diễn viên chuyên nghiệp ở trình độ nhất định, đều chia sẻ với tôi điều này. Tôi thấy rất thoải mái.
Ngày nay, dù có làm gì đi nữa, chúng ta đều bị chỉ trích. Vậy tại sao không nghĩ là mình đúng đi, bất kể người khác nói gì, cứ phải nói rõ ràng trước đã, không được sao? Thời kỳ tốt đẹp cùng hoàn cảnh của ngành công nghiệp không phải để chửi rủa, là để sáng tạo. Đương nhiên, chúng ta hôm nay vẫn chưa đạt đến trình độ đó, nhưng ít nhất chúng ta có một khởi đầu tốt.
Các bạn nói hiện giờ tôi có thể đảm đương được thoại và đài từ, tất cả đều là nhờ tập luyện từng chút, từng chút một. Khi Kobe đến Trung Quốc, anh ấy đã hướng dẫn các thiếu niên ở trường trung học Bắc Kinh số 4 chơi bóng rổ, chủ yếu là những kỹ thuật di chuyển cơ bản khi chơi bóng. Những đứa trẻ đó được gặp tuyển thủ bóng rổ xuất sắc nhất thế giới, một ngôi sao quốc tế gần như được xem là thần trong bóng rổ, phải dạy các em ấy thế nào, bạn quá xuất sắc rồi, vậy thì quá đơn giản. Kobe lo lắng và nói với các em, các em nghĩ động tác này không quan trọng sao? Để tôi dạy các em hiểu những kỹ thuật cơ bản mới là phần quan trọng nhất. Trước kia, Phil Jackson là huấn luyện viên, người đã cùng Jordan chiến thắng 6 giải vô địch. Ông ấy dạy tôi như thế. Tôi hàng ngày luyện tập như thế. Đó chính là cuộc sống của một Xử Nữ. Làm gì có tài năng thiên phú về đài từ? Tất cả đều nhờ luyện tập mà có được, còn không phải đằng sau thì liều mạng, phía trước mọi người mới tùy ý thấy được sao.
Tất cả biểu diễn đều là kỹ năng. Bản thân kỹ thuật thì không có gì sai cả. Không có trường phái nghệ thuật nào có thể tách rời kỹ thuật. Và cũng không có ngành văn hóa nghệ thuật nào hoàn toàn tùy hứng cả. Chúng ta đôi khi ghét bỏ kỹ thuật vì những người học những điều này lại không hiểu được làm sao ứng dụng nó trong thế giới mà từ “kỹ thuật" bị ghét bỏ.
Để hồn phiêu diêu cũng đòi hỏi kỹ thuật, phải được xây dựng trên cơ bản kỹ thuật. Từ kinh nghiệm cá nhân và nền giáo dục về biểu diễn mà tôi có được mà đánh giá, bất cứ đỉnh cao của nghệ thuật biểu diễn nào cùng đều được tạo dựng nên nền tảng cơ bản vô cùng chắc chắn. Cuối cùng, chúng ta hãy nói khi người Trung Quốc giảng về đệ tam tầng, liệu nhìn núi có phải là núi. Đâu có nghĩa lúc đó những kỹ năng cơ bản là không cần thiết? Có vẻ ngẫu hứng, nhưng cần phải tích lũy đủ kỹ năng và đủ giàu kinh nghiệm để thể hiện một cách tự nhiên đến vậy. Việc “không có kỹ năng” như thế này chính là dựa trên kỹ năng mà có.
Nói một cách thông tục, tôi ăn 7 cái bánh rồi no bụng, nhưng không phải chỉ ăn cái bánh thứ 7 thì đã no. Khi học hành và luyện tập đầy đủ, thì “cái bánh thứ 7” ở phút cuối cùng, với chút cảm hứng và chút vận khí từ bên ngoài, xem ai tìm thấy nó và cảm nhận nó như thế nào. Mọi việc phía trước đều phải hết sức nghiêm cẩn.
Một phân cảnh có thể dùng hai hoặc nhiều phương pháp biểu diễn. Trực giác sẽ cho tôi biết cần phải dùng cái nào, sau đó điều chỉnh theo hoàn cảnh hiện trường, bao gồm con người, môi trường, thời gian, ngay cả gió và mặt trời ngày hôm đó.
Có nhiều lựa chọn ngẫu nhiên khi chúng tôi quay bộ phim “Hải Thượng Mục Vân Ký”, vì phải quay nhiều ngoại cảnh và thời tiết thay đổi rất thất thường. Có lần, trong một cảnh rất quan trọng, thông qua cảnh tôi và bạn diễn đối đầu để thể hiện lịch sử, vai trò của vận mệnh, một hay hai trang thoại dài. Khi chúng tôi sẵn sàng quay, không có gió, trên đỉnh núi nắng chói chang, xa xa có những chỏm núi tuyết trắng. Chúng tôi cởi trần, giả vờ như đang ở Thụy Sỹ. Đột nhiên, mây cuộn tới, bông tuyết lớn, cả bầu trời sập tối, mọi người ngay lập tức xếp đồ chuẩn bị chạy. Bên này, chúng tôi đông lạnh sắp chết trên núi. Lúc đó, đạo diễn Tào Thuẫn nói, quay cảnh này bay giờ luôn, dùng ống kính dài quay cảnh đi xuống dốc từ đỉnh đồi bên kia, dắt ngựa, hai người gào lớn thoại trong tiếng gió. Ngay lập tức tôi hiểu ra. Dắt theo ngựa. Vừa mặc quần áo vào, hai diễn viên chúng tôi đi song song trong tuyết, đọc lời thoại, từ đại cảnh rộng lớn, đến trung cảnh và cận cảnh. Lúc đó có lựa chọn khác không? Vào thời điểm đó trong biểu diễn, quay phim, đạo diễn và cả diễn xuất của chúng tôi đều là ngẫu hứng. Đây chính là miếng bánh thứ 7.
Nếu bạn đem diễn viên so sánh với một công cụ, mỗi diễn viên đều phải có phạm vi ứng dụng. Đối với một số nhân vật, tôi vĩnh viễn không diễn qua được Bảo Cường, tôi vĩnh viễn cũng không diễn qua được Hoàng Bột. Nhà hát kịch Bắc Kinh được chia ra “Sinh đán tịnh tranh mạt sửu”. Mã Liên Lương tiên sinh không thể diễn kịch của Mai Lan Phương. Chuyện này không có liên quan đến việc diễn viên giỏi hay không.
Tôi không bài xích phim thần tượng, cái tôi phản đối là sự đơn giản hóa. Phim thần tượng Hollywood thật sự vô cùng đẹp mắt. "The Walking Dead" và "Broken Sisters" đều là phim thần tượng. Các diễn viên ở độ tuổi 20 có thể hát, nhảy, chạy và chiến đấu, làm mọi thứ. Leonardo trước kia cũng đóng nhiều phim thần tượng. Tom Hardy cũng đã từng. Họ đều từng là diễn viên thần tượng. Nói tương đối, diễn viên thần tượng chính là tiền đề để trở thành một ngôi sao lớn. Những thần tượng tốt đều được hun đúc qua sự rèn luyện nghiêm khắc.
Duy trì được cảm giác thần bí của một người diễn viên rất khó, thật sự rất khó. Trước đây, tôi từ chối bước ra, và thực sự có ít người biết đến tôi. Hôm nay, tôi bước ra rồi, nhiều người ca tụng tôi, và rất dễ bị khen ngợi quá đà. Tôi thực sự chưa biết làm cách nào mới cân bằng thước đo ở đây. Tôi chỉ có thể cố gắng duy trì một số nguyên tác tương đối, ví dụ như, sự thật thà.
Họ luôn chỉ trích tôi, sao có thể tùy ý lộ diện dễ dàng, có thể làm tôi tổn thương? Nếu mỗi ngày tôi đều ăn diện như một ngôi sao, nhìn thật đẹp, nhưng khi đi ngoài phố, mọi người nhìn vào, tôi e sợ, điều này đi ngược lại dự định ban đầu. Tôi làm sao sống? Không có cuộc sống, làm gì mà có sự nghiệp. Vậy nên tôi có thể giấu được thì giấu, tôi nhất định không để mọi người cảm thấy trong cuộc sống riêng tư, “Kìa, đây là minh tinh", “đây là anh chàng đẹp trai”, và mọi người nói “Đây, tiểu tử này khí chất tốt”, tôi đều không hy vọng có.
Tôi không phản đối sự thật tôi là một gã đẹp trai. Chỉ là đối với diễn viên mà nói, đẹp được chia thành nhiều giai đoạn: Một số nhân vật cần phải đẹp, một số nhân vật khác không cần phải đẹp, và trong cuộc sống hàng ngày, đẹp là hoàn toàn không cần thiết. Đôi khi chúng ta cần lớp da này, lúc khác lại cần làm những việc để phá bỏ lớp da đó. Tôi không có khát khao mãnh liệt phải phá đi gương mặt hay trải qua thử nghiệm này. Tôi thích trốn ở một góc hơn.
Tôi mà khán giả cần và tôi thật sự mãi mãi không thể đồng nhất. Khi họ yêu thích một người, sẽ thần thánh người đó, khi quá mệt mỏi sẽ đi bôi đen họ. Tại sao chúng ta phải đấu tranh vì chuyện này, không có quan trọng.
Vừa nãy, tôi mới nói với họ, bộ đồ này tôi mặc nhìn chả ra sao, phải không? Bọn họ nói, không, anh là một người rất rắn rỏi. Đột nhiên, tôi nghĩ, từ khi nào tôi là một người rắn rỏi? Cái mác tôi không xé được bao năm nay chính là “Tiểu Sinh Bơ”. Lúc đó, tôi muốn đóng cảnh mạnh mẽ, nhưng lại chưa từng có cơ hội.
Từ khi là một đứa trẻ, tôi đã biết mình muốn trở thành người như thế nào, và muốn có cuộc sống ra sao. Tôi muốn quay trở lại với khởi nguồn cảm hứng của văn hóa Trung Quốc truyền thống, “Nhân Lễ Nghĩa Trí Tín”, “Ôn Lương Cung Vị Nhượng”. Trong thời đại này, thật sự, mọi người cũng không chối bỏ điều này.
Tôi muốn kháng cự và kiên trì, không sờn lòng như Trần Phong trong “Kiến Quốc Đại Nghiệp”. Tôi cũng muốn mình thông suốt như người xuất gia, hiểu thấu hồng trần như Trình Vấn Đạo trong “Thiếu Lâm Vấn Đạo". Nhìn từ xa, tôi nghĩ họ ai cũng tốt và tôi tôn trọng họ. Bạn hỏi tôi muốn làm người như vậy không. Xin lỗi, tôi không thể. Chúng ta đều chỉ là người bình thường thôi, có tật xấu, bị nhiễm khói lửa của thế tục có gì là sai đâu.
Hôm nay, chúng ta sẵn sàng đi kể câu chuyện về Đinh Tu, hơn là một câu chuyện cũ về chặn đứng một chú ngựa điên, nhảy vào hố băng, nguy hiểm tính mạng. Không phải bạn không cần nó, chỉ là đã nghe quá nhiều. Hôm nay, nếu bạn không thích xem “Giông Tố", không có nghĩa bạn không thích xem chân, thiện, mỹ. Nó phụ thuộc vào cách bạn trình bày về chân, thiện, mỹ. Đinh Tu là lối vào tôi đã tìm ra.
Tôi tự hào là một Xử Nữ, tại sao lại không? Tôi đã từng đọc một bài phân tích và tâm lý học, Xử Nữ có tính cách hoàn toàn khác biệt với 11 cung còn lại. Có 10 con đường phía trước, có chòm sao mù mờ đi bừa, có chòm sao sẽ đi cho tới lúc tìm được lối thông. Xử Nữ chắc chắn sẽ đi hết cả 10 đường. Có thể con đường thứ 3 đã thông rồi, nhưng tôi sẽ vẫn muốn đi tiếp 7 con đường con lại. Đi hết rồi, sẽ nói với bản thân, à con đường thứ 3 là đúng rồi. Tôi chính là như thế, và tôi cũng đã quen với việc này.
Chúng ta nên là người “Đặc lập độc hành” (người chọn lối đi riêng), hay sống hỗn loạn giữa chúng sinh? Có hai con đường trong khu rừng, một nhìn đầy chông gai hiểm hóc, một lại xa xăm diệu vợi. Tôi chọn con đường hiểm hóc. Không có nghĩa tôi đã chọn đúng đường. Tôi lần theo từng phong cảnh trên con đường kia. Thật xin lỗi, nhưng tôi không hối hận. Có nhiều bài thơ viết thế mà, hoặc là tôi vừa viết đây, đây chính là cuộc đời.
Bây giờ tôi học cách làm đa số và ẩn mình sâu hơn nữa, nhưng không có nghĩa là tôi muốn quẳng đi những quan điểm mang tính thiểu số. Tôi là thế. Chọn cách thức chung sống với thế giới.
Biểu diễn là một phần của kịch. Ý nghĩa của biểu diễn thật sự là ý nghĩa của kịch. Nhân loại cần xem kịch. Tổ tông của chúng ta trốn dưới mưa và sấm sét trong hang động, khi trời tối, thời tiết đẹp, họ trải qua thời gian kể chuyện cùng nhau, nghe những câu chuyện. Cùng những câu chuyện, những hình thức phát triển theo đó cũng phát triển, để kể chuyện hay hơn.
Diễn xuất đối với Chu Nhất Vi quan trọng là vì nó giúp anh biểu đạt điều mà bản thân hoặc người khác cảm nhận trong cuộc sống. Tốt hơn cần có giao hòa ở đây. Nếu không, thì vì tiền cũng được. Không có mâu thuẫn. Tôi mong qua ngôn ngữ hình ảnh tìm được tri kỷ, không yêu cầu quá nhiều. Đại ý là, diễn xuất cứu vớt tôi, nó giúp tôi không sa vào “trầm mê"
Nguồn: Tạp chí CHIC
Dịch: Chu Nhất Vi - Zhou Yiwei - 周一围 FanPage